اکوکمپینگ در ایران
ایران کشوری پهناور با مناطق طبیعی بسیار است که جاذبه هر یک از آن‌ها هوش از سر هر جنبنده‌ای می‌برد. تنوع این طبیعت حیرت انگیز تا جایی پیش رفته، که ایران را در میان پنج کشور برتر جهان از نظر تنوع طبیعی قرار داده است.گنبد شمس، مجری و مشاور پروژه‌های اکوکمپ و گلمینگ در ایران، در ادامه به بررسی اکوکمپینگ در ایران و نمونه‌های آن می‌پردازد.
علاوه بر طبیعت بکر، فرهنگ و سنت‌های ویژه مردم هر منطقه عامل دیگری در شکل‌گیری اکوکمپ‌ها، محسوب می‌شود؛ حال آن که اقوام بسیاری در دل این کشور کهن جای گرفته‌اند؛ از عشایر کوچ نشین گرفته تا لک، بلوچ، کرد و آذری که هر یک با زبان، فرهنگ و نوع پوشش خاص اجتماعی رنگارنگ و عجیب پدیده آفریده است. بر طبق ویژگی‌های ذکر شده، در ایرانی که موقعیت مناسبی برای ایجاد اکو کمپ گردشگری دارد، اکو کمپ‌های زیادی ساخته شده و روز به روز بر تعداد آن‌ها افزوده می‌شود.
ایجاد نخستین اکوکمپ ها در ایران، تقریبا به یک دهه قبل باز می‌گردد. زمانی که اکوکمپ‌ها هنوز به اندازه امروز معروف و محبوب نبودند. جالب است بدانید، نخستین اکوکمپ‌های ایران، اکثرا در اطراف شهر اصفهان تشکیل شدند. بعدها باتوجه به رونق و استقبال گردشگران داخلی و خارجی از اکوکمپ‌های ایران، این پدیده تبدیل به یکی از پرطرفدارترین حوزه‌های گردشگری ایران در زمینه اقامت‌های بوم گردی شد.
از مهم‌ترین مزیت‌ها و ویژگی‌های اکوکمپ‌ها این است که در سال‌های اخیر باتوجه به افزایش درخواست‌ها برای استفاده از این خدمت اقامتی و بوم گردی، در حال حاضر اکثر اکوکمپ‌ها ایران، به صورت رسمی زیر نظر سازمان میراث فرهنگی می‌باشند. به همین خاطر می‌توانید به راحتی اکوکمپ مورد علاقه‌تان را در هر نقطه از ایران انتخاب و رزرو کنید.
باتوجه به تنوع اقلیمی ایران، در هر فصل طیفی گسترده از انواع اکوکمپ‌ها برای انتخاب پیش رو شما خواهد بود. از جمله اکوکمپ‌های ایران می‌توان به تورهای کویر نوردی، تورهای کوهستانی، تورهای جنگل نوردی و… اشاره کرد. البته هر کدام از این اکوکمپ‌ها منطقه و فصل ویژه خود را می‌طلبند. فراموش نکنید که اکوکمپ‌های ایران نیز مانند بسیاری از نقاط دیگر جهان دائمی و برخی دیگری به صورت فصلی برپا می‌شوند و همیشه قابل دسترس نیستند.
اکوکمپ سبلان
اولین و تنها اکو کمپ حرفه‌ای در کوه سبلان توسط گروه مسافرتی ایرمان راه اندازی شده است. کمپ بوم گردی سبلان با هدف تسهیل مسیر برای کوهنوردان جهت صعود راحت بدون دغدغه غذا و اسکان راه اندازی و تاسیس شد. اکو کمپ سبلان در ارتفاع 3700 متری قرار دارد و تنها کمپ بوم گردی موجود در آن ارتفاع در کوه سبلان است. کوه سبلان به دلیل وجود یخچال‌های طبیعی، مسیرهای صخره‌ای و البته دریاچه زیبای بالای آن یکی از محبوب‌ترین مقاصد کوهنوردان است.
این کمپ بوم گردی توسط ایرج معانی و سیاوش شهباززاده که کوهنوردان حرفه‌ای هستند و از تمامی کوه‌های ایران و برخی از کوه‌های سراسر جهان صعود کرده‌اند و به طبیعت و میراث طبیعی احترام و عشق بی‌نهایت دارند تاسیس شده است. از امکانات این اکوکمپ می‌توان به چادر غذاخوری و در دسترس بودن غذا و نوشیدنی و ، دسترسی به الکتریسیته، سرویس بهداشتی خشک و چادرهای اقامتی اشاره کرد.
کمپ بوم گردی سبلان با هدف کمترین تاثیر ممکن و یا عدم تاثیرگذاری بر طبیعت و تاکید فراوان بر اکوتوریسم و فواید آن راه اندازی شد. بر خلاف سازه‌ها و ساختمان‌های ساخته شده در طبیعت که دائمی هستند و اثرات مخرب باورنکردنی بر طبیعت دارند، اکوکمپ‌ها موقتی و قابل حمل هستند و هیچ آسیبی به طبیعت و محیط اطراف آن وارد نمی‌کنند.
اکوکمپ دورنا مشگین شهر
اکو کمپ عشایری دورنا در دامنه سحر انگیز سبلان و در مجاورت آبشار زیبای گورگور و جهنم دره سی و در فضایی به مساحت پنج هکتار و با ترکیب معماری سنتی آمیخته با مدرنیته، با استفاده از مصالح بومی و سنگی و با الهام از تاریخ و فرهنگ ترکان آذربایجان و عشایر شاهسون به گونه‌ای طراحی و ساخت گردیده است که کمترین آسیب به محیط زیست و تنوع زیستی منطقه وارد آید. در حال حاضر فاز اول کمپ مشتمل بر مجتمع آبدرمانی و حمام ترک، هتل کاروانسرا و سوئیت‌های اقامتی، رستوران و چای‌خانه سنتی، امکانات اقامت در آلاچیقهای عشایری، اسب سواری، پرواز تفریحی پاراگلایدر اسکی کوهستان، دوچرخه سواری و اجرای موسیقی زنده عاشقلر و… به بهره برداری رسیده است. اکوکمپ دورنا مشگین شهر در زمینی به مساحت 5 هکتار در 18 کیلومتری جاده گردشگری قینرجه و 20 کیلومتری جنوب مشگین شهر به بهره برداری رسید. کوه های سبلان، دشت های سرسبز و آب و هوایی کوهستانی سرتاسر اکو کمپ دورنا را احاطه کرده است. اکوکمپ عشایری دورنا شامل 2 آلاچیق عشایری، 4 کلبه کوهستانی و 2 کلبه هابیتی می شود که این کمپ ها با مصالح بومی و سنگی، همچنین با الهامی از تاریخ و فرهنگ ترکان آذری و عشایر شاهسون ایجاد شده اند. توریست ها و گردشگران محترم می توانند با پیمودن مسافت 2 کیلومتر از آبگرم قینرجه استفاده کنند. اقامتگاه بوم گردی دورنا فاقد سیستم سرمایشی و یخچال اختصاصی داخل کمپ ها می باشد، همچنین آلاچیق های عشایری فاقد حمام و سرویس بهداشتی فرنگی هستند. افراد سالمند و خانواده هایی که کودک خردسال به همراه دارند توجه نمایند که کلبه های هابیتی اکوکمپ در ورودی دارای تعدادی پله می باشند. از اهداف این اکو کمپ می‌توان به آشنایی با فرهنگ ایل شاهسون و مناظر زیبایی از کوچ عشایر، استفاده از طبیعت بکر و آبهای گرم معدنی، گردشگری ورزشی و بازدید از آبشارها و کوهسارهای و چشمه سارها و استفاده از آبهای گرم معدنی متعدد شهرستان اشاره کرد.
اکو کمپ ستاره لوت
اکو کمپ ستاره لوت در استان و شهرستان کرمان، بخش شهداد، روستای ملک آباد واقع شده است. این مجموعه اقامتی و تفریحی در قلب کویر لوت و میان نخلستان با شکوه ملک آباد قرار دارد و در مهر ماه سال 1397 افتتاح شد و فعالیت خود را در حوزه بوم گردی آغاز نمود.
اقامتگاه بوم گردی اکو کمپ ستاره لوت با ظرفیت اسکان و پذیرش 80 گردشگر شامل 35 واحد اقامتی 2 تخته (تخت‌های دبل و توئین) است که 10 واحد گنجایش یک تخت اضافه را نیز دارند. تمامی واحدها دارای امکاناتی نظیر آشپزخانه، کتری برقی، اتو، کمد لباس، تلویزیون، سرویس بهداشتی (توالت فرنگی) و حمام اختصاصی می‌باشند. اکو کمپ ستاره لوت نمونه کامل یک کمپ طبیعی و بسیار زیبا است که با اقامت در آن می‌توان از آرامش و زیبایی‌های منحصر به فرد کویر لذت برد. این مجموعه اقامتی تفریحاتی همچون موتور چهارچرخ، آفرود، شتر سواری و بالن سواری در کویر لوت را برای مهمانان خود در نظر گرفته است.
از جمله امکانات و خدماتی که اقامتگاه بوم گردی اکو کمپ ستاره لوت برای رفاه مسافران گرامی در نظر گرفته می‌توان به پارکینگ غیرمسقف، پرسنل مسلط به زبان انگلیسی جهت راهنمایی مهمانان غیر ایرانی، راهنمای محلی تورهای گردشگری، رستوران، کافی شاپ، اینترنت و وای فای رایگان در لابی، سیستم گرمایشی و سرمایشی اسپیلیت اشاره کرد. لازم به ذکر است مسافران گرامی در صورت تمایل با هماهنگی قبلی با پرسنل این مجموعه می‌توانند از انواغ غذاهای لذیذ سنتی و محلی رستوران و انواع دمنوش ها و نوشیدنی های کافی شاپ سفارش دهند و میل نمایند.
روستای کویری و دیدنی ملک آباد از توابع بخش شهداد شهرستان و استان کرمان می باشد که در فاصله 18 کیلومتری شمال شرقی شهداد و 100 کیلومتری کرمان قرار دارد. فروردین ماه و فصل‌های پاییز و زمستان بهترین زمان سفر به این منطقه می‌باشند.
روستای ملک آباد به دلیل قرار گرفتن در کویر پهناور و حیرت انگیز لوت همواره مقصد گردشگران، کویر نوردان و طبیعت دوستان فراوان می‌باشد. کویر لوت، تپه‌های بی‌نظیر گندم بریان (ریگ سوخته)، قلعه و کاروانسرای تاریخی شفیع آباد، روستای دیدنی سیرچ، کوه پلوار، آبگرم چهار فرسخ و آبشار کشیت از مهم‌ترین و دیدنی‌ترین جاذبه‌های این منطقه می‌باشد.
اکوکمپ متین آباد
اکوکمپ متین آباد به عنوان نخستین اکوکمپ ایران در کویر نطنز از سال 2010 با هدف توسعه گردشگری پایدار و حمایت از جامعه محلی و محیط زیست منطقه شروع به کار کرده تا معنایی تازه برای سفر مسئولانه در ایران پدید آورد. سفری که حداقل آسیب به محیط زیست وارد می‌شود و کیفیت زندگی جامعه محلی را نیز بهبود می‌بخشد. در این اکوکمپ با استفاده از انرژی پاک خورشیدی و همچنین محصولات ارگانیک مزرعه اختصاصی، تلاش شده تا انسان و طبیعت را در محیطی هرچند کوچک به تعادل و آشتی برسانند. در چادرهای دائمی این اکوکمپ که در میان شن‌ها قرار گرفته است می‌توانید یکی از هیجان‌انگیزترین شب‌های خود را بگذرانید، چرا که با طبیعت کمترین فاصله را خواهید داشت. در طراحی این چادرها تلاش شده تا بیشتری شباهت را به سیاه‌چادرهای عشایر داشته باشند؛ 25 تخته چادر 12 متری، 7 تخته چادر 24 متری و 8 تخته چادر خیمه‌ای که تمام آن‌ها به سیستم گرمایش، سرمایش و کلیه امکانات لازم مجهزند وجود دارد که در آن‌ها می‌توانید اقامتی دلپذیر را تجربه کنید. اتاق‌ها نیز با چیدمان‌های مختلف شاه‌نشین، گوشواره و سوئیت به شکل کاملاً سنتی تزئین شده‌اند تا با اقامت در آن به گذشته‌های دور سفر کنید. کلبه‌های گلی مجموعه که کومه نامیده می‌شوند الهام گرفته از معماری سنتی منطقه هستند و اقامتی دلنشین برای میهمانان کویر فراهم می‌کند. با اقامت در اکوکمپ متین آباد می‌توانید علاوه بر لذت بردن از طبیعت کویر، به رصد ستارگان، شترسواری، موتورسواری روی شن‌ها، مدیتیشن، عکاسی، شب نشینی در کنار آتش، آفرود و ده‌ها فعالیت هیجان‌انگیز دیگر بپردازید. جالب است بدانید در این مجموعه زمین بازی مخصوص کودکان نیز وجود دارد تا کودکان به راحتی بتوانند با محیط کویری ارتباط برقرار کنند و با درک عمیق زیبایی‌های طبیعت، سرگرم شوند و درباره زیست‌بوم کویر و احترام به ارزش‌ها بیشتر بیاموزند. در اکوکمپ متین آباد مزرعه‌ای وجود دارد که در آن محصولات کشاورزی و دامی به صورت ارگانیک تولیدمیشود و شما هر غذایی که بخواهید در این اکوکمپ میل نمایید به صورت ارگانیک و طبیعی تهیه شده است که بدون شک طعم متفاوت و دلپذیری خواهد داشت. در این اکوکمپ از انرژی خورشیدی استفاده می‌شود تا هر چه بیشتر فعالیتی پایدار داشته باشند. پیست دوچرخه‌سواری، مسیر پیاده‌روی و بازدید از حیوانات نیز در محوطه اکوکمپ متین آباد وجود دارد که می‌توانید بخشی از زمان خود را به دوچرخه‌سواری یا قدم زدن در آن بگذرانید.
اکوکمپ تالش
اقامتگاه بوم گردی تالش کمپ دارای 4 ویلا به ظرفیت 20 نفر می‌باشد و در مجموع امکان اسکان و پذیرایی از حداکثر 80 گردشگر را دارد. تمامی ویلا های مجموعه دارای سرویس بهداشتی (توالت ایرانی) و حمام اختصاصی می باشند. این بوم گردی زیبا در دل ییلاق سوباتان محیطی دنج و آرام رات برای گردشگران و طبیعت دوستان فراهم کرده است تا اوقات خوش و خاطره انگیزی را در کنار عزیزانشان تجربه کنند.
در اقامتگاه بوم گردی تالش کمپ انواغ غذاهای محلی و سنتی نظیر میرزاقاسمی، باقالاقاتق، مرغ ترش، واویشکا، ماهی کباب، سیرقله، فسنجان و کباب ترش طبخ می شود که مسافران عزیز می توانند با هماهنگی قبلی با پرسنل مجموعه غذای مورد نظر خود را سفارش دهند و از طعم متفاوت و بی نظیر آن لذت ببرند. از دیگر خدماتی که این مجموعه برای رفاه حال گردشگران در نظر گرفته است می توان به پارکینگ اختصاصی غیرمسقف، راهنمای محلی، سیستم گرمایش بخاری گازی و شومینه هیزمی اشاره کرد. لازم به ذکر است با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه برای ویلاها سیستم سرمایش در نظر گرفته نشده است.
اقامتگاه بوم گردی تالش کمپ در روستای ییلاقی سوباتان و در فاصله 38 کیلومتری شهر لیسار و در فاصله 112 کیلومتری مرکز استان (رشت) واقع شده است و در فصل بهار و تابستان پذیرای گردشگران و مسافران بسیاری می باشد.
از جمله زیبایی های منطقه که گردشگران و طبیعت دوستان بسیاری را شیفته زیبایی خود کرده است می توان دریاچه نئور، آبشار ورزان (یکی از زیبایی های تالش که در که در روستای ورزان و در شمال غربی سوباتان قرار دارد)، پارک جنگلی الچاق، قلعه بین یوردی، پارک جنگلی سیاه دارن (یکی از جاذبه های گردشگری پرطرفدار تالش می باشد که به بام تالش شهرت دارد)، غار سوباتان، دریاچه سراگاه (دریاچه ای زیبا با آبی زلال که که انعکاس مناظر اطراف آن زیبایی دریاچه را دو چندان کرده است) و رودخانه کرگان رود را نام برد.
